Archive for month: April, 2023

Familieachtergrond Humphrey Tjon (geboren en getogen te Bernharddorp):

Humphrey Tjon is geboren op 14 april 1959 en is het vijfde kind van Evelina Lena Sabajo (Evi) en Tjon Soe Joe (Atsoi).

Grootouders

Volgens de registratie van het RK Bisdom van Suriname zijn Magdalena Marietje Kaballato Sabajo (Kabara of Marietje) en William Fernandes Sjimala Jubitana (Shimara) getrouwd op 27 mei 1923. Zij zijn de grootouders van Humphrey Tjon.

Marietje/Kabara is de tweede echtgenote van Shimara (geboren te Casipora). Kabara is op 6 november 1903 geboren op Surnau. Uit een eerdere relatie van Shimara is de oudste zoon, Frederik Ligorie, geboren. Samen kregen Kabara en Shimara nog twee dochters en drie zonen. De dochters zijn Johanna (Joenie) en Evelina (Evi), de zonen zijn: Alfons,Theodorus (Theo) en Richard Antonius (Toni).

Overgrootouders/Afo

Kabara is de oudste dochter van Herman Pawjari (Paujali) en Frederica Sabajo. Frederica Sabajo was een Lokono uit Surnau en Herman Paujali was een Kali’na van het oude dorp Bisri (een voormalig Kali’na dorp waar nu luchthaven Zanderij is). Herman en Frederica hebben samen drie kinderen gekregen: Kabara getrouwd met Shimara, Johanna Cornelia Paujali getrouwd met Alphons Harry.

Biswane (zoon van Frans en Carolina) en zoon Marius Johannes Paujali getrouwd met Juliana Sabajo(dochter van Alfons en Elisa Maratakajo). Kabara wilde niet de achternaam van haar vader aannemen ondanks herhaaldelijk verzoek van haar vader.

Herman Paujali

Na overlijden van Frederica is Herman Paujali hertrouwd met Jacqueline Maoekama Toenurietjin (geboren rond 1898), beter bekend als Tat. Ze hebben samen vier kinderen gekregen, namelijk Gerardina Erda, Jacq Jacobus, Agnes Pauline en Eugene Franklin. Tat was voor Herman Paujali getrouwd met Gerardus Amoeta. Ze hadden drie kinderen: Francis Cornelis Maukamo, Willem Frederik en Johan Armand.

Herman Paujali was gedurende zijn leven een grote Piai en heeft tot zijn overlijden, het dorpsbestuur van Bernharddorp geestelijk ondersteund.

Voor vestiging Km 25

Volgens het verhaal dat Kabara aan haar dochter Evi heeft verteld en dat is opgetekend door nazaten van Evi, was de plek waar Bernharddorp nu is, dicht bebost en voornamelijk een moerasgebied dat dwars door het district Para liep richting de Parakreek. Het was onbewoond, maar het lag dicht bij de spoorlijn, de Lawaspoorlijn, die van Paramaribo naar het dorpje Dam liep. Het eerste deel van de trein liep van Paramaribo naar Kwakoegron en ging langs km 25.

Voordat Herman Paujali zich daar vestigde, heeft hij aan het Rooms Katholieke (RK) pastoraat te Copieweg verzocht of hij daar kon wonen.

Het verhaal gaat dat hij van een vriend uit Para, vernomen had dat het vrije grond was, maar dit bleek niet zo te zijn, vandaar dat hij het verzoek deed aan het RK pastoraat.

Vestiging Km 25

Herman Paujali met zijn gezin en familieleden (waaronder de grootouders van Kabara, de ouders van Frederica) vertrokken uit Surnau, omdat zij zich daar niet langer veilig voelden. Er werden kinderen ontvoerd en er vonden pesterijen plaats. Bisri was ook geen veilige plek om te wonen, omdat het gebied rond die periode werd aangewezen om als luchthaven te worden gebruikt. De luchthaven Zanderij is gevestigd op de plek waar de Kali’na nederzetting Bisri gevestigd was.

Omstreeks 1929 is Bernharddorp bewoonbaar gemaakt, het dorp stond eerst bekend als km 25.

Bernharddorp

Tijdens een bezoek van Prins Bernhard in 1950 vroeg het dorpsbestuur om het dorp naar de Prins te vernoemen. Na toestemming van de Prins, werd het dorp op 25 februari 1951 officieel Bernharddorp

genoemd.

Eerste Dorpsbestuur van Bernharddorp

Na goed overleg met de gemeenschap wees Herman Paujali, Hendrik Calli, een neef afkomstig uit Bisri, aan als dorpshoofd. De heer Calli sprak Nederlands en Herman Paujali begreep dat het belangrijk was om de Nederlandse taal te beheersen om effectief te kunnen communiceren. Dit was een zeer goede tactische beslissing. De heer Calli werd benoemd tot het eerste Groot Opperhoofd door de Surinaamse overheid van het district Suriname, dat nu district Para is. Johannes van der Waals, ook afkomstig uit Bisri, werd algemeen hoofd Basja, omdat alle inheemse dorpen van Para onder het hoofdbestuur van Bernharddorp vielen. De oudste zoon van Herman Paujali, Marius Paujali werd aangewezen als hoofd Basja van Bernharddorp.

Huidig bestuur 2023

Nu, ruim 72 jaar na de officiële erkenning van Bernharddorp, is een achterkleinzoon van Herman Paujali, Humphrey Tjon op 2 april 2023 gekozen als dorpshoofd van Bernharddorp tijdens de dorpsverkiezingen.

Klik op foto voor video -gefilmd door Nancy Sabajo